Overzicht stemwijzers Tweede Kamerverkiezingen 2023
Op deze pagina verzamelen we alle stemwijzers, stemhulpen en andere relevante sites die kunnen helpen bij het bepalen van je keuze voor de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november 2023. Voor de overzichtelijkheid zijn alle stemwijzers in categorieën verdeeld. Aanvullingen en correcties ontvangen we graag via ons contactformulier, dan passen wij de lijst aan. Laatste update: 14 november 2023.
De juiste stemwijzer kiezen
Leuk al die verschillende stemwijzers, maar hoe kies je nou weer de juiste stemwijzer? Deze politicoloog raadt aan om in elk geval verschillende stemhulpen te gebruiken: niet alleen een stemwijzer die kijkt wat partijen in de toekomst willen doen, maar ook een stemhulp die kijkt naar wat partijen in het verleden hebben gestemd. Het advies van ProDemos is om niet uitsluitend de StemWijzer (of welke stemhulp dan ook) te gebruiken om je stem te bepalen, het is slechts een hulpmiddel. Sommige stemhulpen geven een stemadvies op basis van je eigen standpunten, andere stemhulpen geven een overzicht (en soms ranking) van wat partijen willen. Realiseer je dat alle stemhulpen net wat anders in elkaar zitten en dat er nogal een verschil in kwaliteit en transparantie is. Ook nemen stemwijzers niet altijd alle politieke partijen mee (stemhulpen gebaseerd op historisch stemgedrag kunnen sowieso niets zeggen over partijen die nu niet in de Tweede Kamer zitten). In het overzicht beschrijven we kort hoe de stemhulp werkt.
Algemene stemwijzers (4 actief)
Deze stemhulpen geven een stemadvies op basis van je eigen standpunten.
- StemWijzer (ProDemos), 30 stellingen, de uitslag is een ranking van partijen. Je kunt stellingen overslaan, per stelling een toelichting lezen en direct bekijken welke partijen het eens of oneens zijn met de stelling en waarom. Je kunt extra stellingen kiezen wanneer meerdere partijen dicht bij elkaar liggen.
- Kieskompas (Kieskompas/VU/Trouw), 30 stellingen, wordt gepresenteerd als positie in het ‘politieke landschap’ dat wordt weergegeven als een assenstelsel met twee dimensies: een sociaal-economische dimensie (links/rechts) en een sociaal-culturele dimensie (progressief/conservatief). Zowel je eigen positie als de positie van partijen staan in dit landschap.
- StemAdvies.nu (onbekend wie de makers zijn), stellingen over 10 thema’s, uitslag gepresenteerd als ranking van partijen met percentage overeenkomst. Er wordt geen toelichting bij de standpunten van partijen gegeven.
- Kieswaizer (9to5 software B.V.), experimentele AI-tool, na het beantwoorden van 10 door kunstmatige intelligentie gegenereerde vragen worden de antwoorden geanalyseerd met behulp van AI en rolt er een persoonlijke stemadvies uit. Disclaimer: “geen garanties voor de juistheid, volledigheid of geschiktheid van de verstrekte informatie.”
Algemene stemhulpen op basis van historisch stemgedrag van partijen in de Tweede Kamer (7 actief)
Deze stemhulpen geven een stemadvies op basis van je eigen standpunten.
- Stemchecker (Volkskrant), op basis van stemgedrag van partijen in de Tweede Kamer in de afgelopen kabinetsperiode, 9 thema’s, 31 stellingen.
- Partijgedrag (Elwin Oost), vergelijk stemgedrag tussen partijen en partijfocus (er is ook een uitgebreide versie).
- Slimmer kiezen (studenten Fontys Hogescholen), vergelijk je eigen stem op moties en amendementen met het stemgedrag van partijen.
- Stemmentracker (ProDemos), vergelijk je eigen stem op 30 moties, wetsontwerpen en amendementen met het stemgedrag van partijen in de afgelopen kabinetsperiode. Uitslag is een ranking van partijen met percentage van overeenkomst.
- Check je stem (ene Maarten), vergelijk je stem op 26 moties, waarbij je voor- en tegenargumenten te zien krijgt. Uitslag is een ranking van partijen met percentage van overeenkomst.
- Partijpeiler (maker onbekend), vergelijk je stem op 30 moties.
- De Echte Kieswijzer (een groep ondernemers, onbekend welke), twee varianten met elk 30 stellingen gebaseerd op moties.
Stemhulpen over specifieke onderwerpen (7 actief)
Deze stemhulpen geven een stemadvies op basis van je eigen standpunten.
- Politieke Sekswijzer (Rutgers e.a.), 16 stellingen over seks, seksualiteit en seksuele gezondheid. Vergelijk je mening met 8 partijen, uitslag gepresenteerd als ranking van partijen.
- Technologie Kieswijzer (Stichting Toekomstbeeld der Techniek), kies voor 17 problemen de beste van vijf oplossingen. Uitslag is een ranking van partijen.
- WoonKieskompas (Kieskompas/VU, in opdracht van VEH, Aedes en Woonbond), 26 stellingen, uitslag als politiek landschap, zie Kieskompas.
- ZorgKieskompas (Kieskompas/VU, in opdracht van zorgverzekeraars), 27 stellingen, uitslag als politiek landschap, zie Kieskompas.
- EnergieKieskompas (Kieskompas/VU, in opdracht van diverse organisaties), 27 stellingen, uitslag als politiek landschap, zie Kieskompas.
- RegioKieskompas (Kieskompas/VU), 30 stellingen, waarvan verreweg de meeste over landelijke thema’s gaan en afhankelijk van de regio er enkele over een regionaal thema gaan, zoals verbreding van een snelweg of vliegveld Lelystad. Uitslag als politiek landschap, zie Kieskompas.
- Kieswijs Ouders (Ouders & Onderwijs, Voor Werkende Ouders), 20 stellingen over schoolbeleid, gezinsbeleid, kinderopvang, etc.
Stemhulpen voor specifieke groepen (3 actief)
Deze stemhulpen geven een stemadvies op basis van je eigen standpunten.
- Kieskompas met hulp van Steffie, Kieskompas met gesproken tekst en uitleg.
- YoungVoice (ProDemos), stemwijzer voor jongeren, 20 stellingen met video-toelichting.
- Jongerenkieswijzer (IZI Solutions e.a.), stemwijzer voor jongeren en jongvolwassenen, swipe 20 stellingen naar links, rechts of boven (mobiele versie).
Overzichten en analyses van standpunten over specifieke thema’s (15 actief)
Deze stemhulpen geven geen stemadvies op basis van je eigen standpunten.
- Kiesklimaat (diverse burgers en clubs), gebaseerd op stemgedrag van partijen, gepresenteerd als klimaatlabel (groen-oranje-rood).
- Feministische Partijwijzer (ActionAid), in ruil voor je emailadres krijg je een uitgebreide analyse van standpunten van partijen op het gebied van vrouwenrechten, klimaatrechtvaardigheid, verantwoord ondernemen en gelijkwaardige samenleving.
- Kies voor ongedocumenteerden (diverse organisaties), vergelijking van standpunten van politieke partijen, 14 knelpunten in beleid met betrekking tot mensen zonder verblijfspapieren.
- Rainbowvote (COC), overzicht van standpunten en stemgedrag met betrekking tot 10 lhbti+emancipatiethema’s.
- Duurzame economie (MVO Nederland), analyse van standpunten op 7 thema’s van de ‘nieuwe economie’: nieuwe rijkdom, echte prijzen, transparante ketens, inclusief ondernemen, groene energie, biodiversiteit en circulaire economie.
- Gendergelijkheid Stemadvies (WOMEN Inc.), beoordeling van verkiezingsprogramma’s m.b.t. gelijke kansen voor vrouwen.
- Duurzame Kieswijzer (ASN Bank), 16 stellingen over klimaat, natuur, economie en wonen, overzicht van standpunten, geen ranking.
- Open overheid kieswijzer (Open State Foundation), beoordeling op 3 thema’s zoals de Wet open overheid, lobby-transparantie en beleid rondom algoritmen.
- Stem voor de natuur (diverse wetenschappers en creatieven), partijen krijgen een Natuurscore op basis van wat verkiezingsprogramma’s zeggen over natuur, milieu en klimaat.
- Aandacht voor kwetsbare mensen (Valente), analyse m.b.t. thema’s als aanpak huiselijk geweld, dakloosheid, voorkomen van schulden en armoede. Beoordeling in een visual.
- Meer democratie kieswijzer (Meer Democratie), overzicht standpunten m.b.t directe democratie (o.a. referendum, burgerberaad, gekozen burgemeester).
- Dierenkieswijzer (Dierenbescherming e.a.), overzicht van standpunten van partijen en van hun kiezers, 10 stellingen.
- Rechtsstatelijkheid (Nederlandse Orde van Advocaten), toetsing van plannen aan rechtsstatelijke principes (voorspelbare en toetsbare overheid, respecteren van fundamentele vrijheden en rechten, toegang tot een onafhankelijke rechter), beoordeling van plannen als groen, oranje of rood.
- Mensenrechtenwijzer (Amnesty), overzicht van standpunten m.b.t. 13 stellingen met uitleg op basis van mensenrechtenverdragen.
- Longfonds Stemhulp (Longfonds), overzicht van standpunten m.b.t. gezonde lucht en longgezondheid.
- Mensenrechten (Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten), analyse verkiezingsprogramma’s, nog niet online.
Overige stemhulpen
- WijsStemmer [inmiddels offline] AI-chatbot vragen over de verkiezingsprogramma’s, met verwijzingen naar de relevante passages in de verkiezingsprogramma’s. Je kunt ook kiezen voor ‘simpele taal’ maar let op: deze versie geeft niet altijd het volledige standpunt weer.
- KiesHart (Kieskompas, Hart van Nederland, Talpa), aan de hand van 30 stellingen kom je erachter welke politicus het meest op jou lijkt.
- AI-stemwijzer (Open Verkiezingen), AI helpt je met het doorzoeken en vergelijken van verkiezingsprogramma’s.
- Verkiezingsprogramma’s in beeld (Stichting Politieke Academie), met behulp van DALL·E 3 (een AI die beelden creëert uit tekstuele beschrijvingen) worden verkiezingsprogramma’s gevisualiseerd (toelichting hier).
Algemene informatie verkiezingen
- Tijdlijn, lijsttrekkers en links naar kandidaatlijsten en verkiezingsprogramma’s (parlement.com)
- Officiële regels verkiezingen (kiesraad.nl) (let op identificatieplicht!)
- Belangrijkste data verkiezingen en vaststellen uitslag (kiesraad.nl)
- Over stemmen als Nederlander in het buitenland
- Website ‘Stem jij ook?’ voor mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB) (ProDemos)
Eerdere overzichten op Sargasso